پیدایش نخستین کامپیوتر

رایانه یا کامپیوتر

واژه رایانه از مصدر رایانیدن ساخته شده که در فارسی میانه به معنای:

سنجیدن، سبک و سنگین کردن، مقایسه کردن، مرتب کردن، نظم بخشیدن و سامان دادن است

دستگاهی است که می‌تواند برنامه‌ریزی شود تا دستورهای ریاضیاتی و منطقی را به‌صورت خودکار انجام دهد. رایانه‌ها می‌توانند از مجموعه‌ای عظیمی از دستورها به نام برنامه پیروی کنند. این امر به آن‌ها اجازه می‌دهد تا قابلیت انجام طیف وسیعی از وظایف را داشته باشند؛ و بر اساس برنامه‌ای که به آن‌ها داده می‌شود عمل می‌کنند.

ENIAC

پروژه‌ای سری با نامENIAC که مخفف Electronic Numerical Integrator and Computer (به معنای کامپیوتر عددی الکترونیکی)  ، در زمان جنگ جهانی دوم آغاز به کار کرد. فیزیکدانی بنام دکتر جان ماکلی با همکاری جی پرسپراکرت که مهندس برق بود شروع به ساختن اولین کامپیوتر الکترونیکی همه منظوره نمود

این کامپیوتر واقعا عظیم‌الجثه بود. ENIAC شامل ۱۷۵۰۰ «تیوب مکشی» (Vacuum Tube) بود که در ۵۰۰ هزار نقطه‌، به هم لحیم شده بودند. این کامپیوتر بیش از ۱۵ متر طول و نزدیک به ۳۰ تن وزن داشت. این کامپیوتر که در ساختن آن علاوه بر اجزاء الکترومکانیکی از نوزده هزار لامپ خلاء استفاده شده بود. ۱۳۰۰۰۰ وات انرژی مصرف میکرد . ۱۵۰۰ فوت مربع جا اشغال میکرد.

ENIAC برای محاسبه جداول شلیک توپخانه برای آزمایشگاه تحقیقاتی بالستیک ارتش ایالات متحده طراحی شده بود. اما اولین برنامه آن مطالعه امکان سنجی سلاح حرارتی بود. طراحی و ساخت ENIAC توسط ارتش ایالات متحده، سپاه جنگی، فرماندهی تحقیق و توسعه و سرلشکر گالدون M  بارنز تأمین مالی شد. هزینه مالی آن حدود ۴۸۷۰۰۰ دلار بود که معادل ۸۸۸۷۰۰۰ دلار در سال ۲۰۱۷ است.

نخستین کامپیوتر

تاریخچه ورود کامپیوتر به ایران را می توان به چهار دوره تقسیم کرد :

1- مرحله پیدایش

همانطور که پیش از این ذکر شد، اولین کامپیوتر در سال 1341 به ایران وارد شد. پس می توان ادعا کرد که پیدایش کامپیوتر در ایران حدودا 10 سال پس از ظهور این تکنولوژی در کشور های صنعتی اتفاق افتاده است.

2- توسعه در ایران

توسعه کامپیوتر در ایران به صورت علمی و آکادمیک از سال 1350 در برخی از دانشگاه ها آغاز شد .و تا سال 1360 ادامه پیدا کرد. این دوره با رقابت زیاد برای اجرای سیستم های بزرگ نرم افزاری، خرید سخت افزار، استخدام روزافزون نیروی انسانی و پیگیری برنامه های پیوسته با توجه به کیفیت فنی نیرو های انسانی کشور همراه بود.

3- بازنگری کامپیوتر در ایران

با پیدایش انقلاب اسلامی، تغییر و تحولاتی در زمینه کامپیوتر صورت گرفت. تا سال 1359 یک سری بازنگری و تغییرات کلی در زمینه واردات و آموزش این پدیده مهم و کارآمد انجام شد.

4- رشد و بلوغ علم سخت افزاری و نرم افزاری در ایران

مرحله بعدی رشد و رونق کامپیوتر در ایران، پس از بازگشایی دانشگاه ها در سال 1362 و بعد از پایان 8 سال دفاع مقدس در سال 1367 آغاز شد. در این زمان هر دو شاخه نرم افزار و سخت افزار توسعه ی فراوانی یافتند. از مهم ترین خدمات این دوره می توان به پردازش زبان و خط فارسی اشاره کرد.